Księgowe podejście do estońskiego CIT – Estoński CIT księgowanie

 

Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek to hit roku 2022 i zapowiada się, że długo nim pozostanie. Wielu przedsiębiorców zachęconych benefitami, ale też często zapominających o ciemnych stronach estońskiego CIT, postanawia wejść w ten system. Jakie terminy i obowiązki czekają księgowych? O tym wszystkim w artykule.

 

Zawiadomienie o wyborze opodatkowania – estoński CIT

Podatnicy, którzy rozważają wejście w system estońskiego CIT, mają obowiązek złożenia zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru ZAW-RD.  Składają je do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem. W przypadku, kiedy podatnik chce wejść w system w trakcie roku,  także ma taką możliwość, ale wtedy zobowiązany do dopełnienia większej ilości formalności.   Podatnik może wybrać opodatkowanie ryczałtem również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem. Zawiadomienie w takim przypadku składa się także do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.   Przykład 1: ABC sp. z o.o. postanowiła, iż po zamknięciu roku 2022 wejdzie od 1 stycznia w system ryczałtu od dochodów spółek. W związku z powyższym zobowiązana jest do złożenia do końca stycznia 2023 roku druku ZAW-RD.   Przykład 2: ANN sp. z o.o. postanowiła, iż nie będzie wchodziła w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia ponieważ nie jest jeszcze na to przygotowana. Zdecydowała, iż będzie chciała wejść w system od 1 lipca 2023 roku.  W związku z powyższym zobowiązana jest do złożenia do końca lipca 2023 roku druku ZAW-RD.  

Oświadczenie udziałowca

  Kolejny obowiązek dotyczy  udziałowca spółki, która wchodzi w system estońskiego CIT. Jest on zobowiązany do  przedstawienia oświadczenia o podmiotach, w których posiada udziały. Zgodnie z art. 28s ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, osoba fizyczna będąca udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem podatnika opodatkowanego ryczałtem składa temu podatnikowi oświadczenie, według ustalonego wzoru Zawiera on dane o podmiotach, w których posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 5% udziałów w kapitale, ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub instytucji wspólnego inwestowania lub innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.   Termin złożenia oświadczenia to koniec  pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego podatnika, w którym stosuje opodatkowanie ryczałtem, a w przypadku zmiany stanu faktycznego – w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian. Pamiętać należy jednak, iż oświadczenie nie obejmuje podmiotów, w którymi podatnik estoński nie dokonuje żadnych transakcji.   Przykład 3: Spółka ABC wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia 2023 roku. Spółka posiada jednego udziałowca, który posiada 100% udziałów spółki. Udziałowiec jest zobowiązany do złożenia OSW-RD do spółki w terminie do końca stycznia 2023 roku.   Przykład 4: Jan K. posiada 100% udziałów spółki XYZ. Spółka ta wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia 2023 roku. Jan K. nie posiada udziałów w żadnych innych podmiotach. Jan K. jest zobowiązany do złożenia OSW-RD, w którym nie wykaże żadnych podmiotów, w których posiada udziały.   Przykład 5: Stanisław K. oraz Anna J. posiadają po 50% udziałów spółki XYZ. Spółka ta wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia 2023 roku. Stanisław K. posiada udziały w innych podmiotach. Z jednym z nich spółka XYZ dokonuje transakcji. Anna J. nie posiada udziałów w innych podmiotach. Stanisław K. składa OSW-RD, w którym wskazuje podmiot, w którym ma udziały na poziomie powyżej 5%, a także z którym spółka XYZ dokonuje transakcji. Anna J. składa OSW-RD, w którym nie wykazuje żadnych podmiotów.  

Ważne! Istnieją dyskusje na temat tego, czy należy składać OSW-RD., w sytuacji, kiedy udziałowiec nie ma żadnych podmiotów lub je ma, ale spółka nie dokonuje żadnych transakcji. Należy jednak zwrócić uwagę, iż spółka która nie dostanie OSW-RD nie będzie wiedziała jaki jest jej powód, a dodatkowo ustawa nie wskazuje, że w przypadku braku takich podmiotów, udziałowiec nie zobowiązany do złożenia oświadczenia. Dodatkowo problematyczne jest ustalenie za jaki okres spółka ma dokonywać transakcji z tymi podmiotami. Przykładowo, udziałowiec składa oświadczenie na rok 2023 do końca stycznia 2023 roku. Czy zatem powinien brać pod uwagę, czy z tymi podmiotami spółka estońska dokonywała transakcji w roku 2022? Takie założenie wydaje się słuszne.

    Przykład 6: Janina S. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a dodatkowo jest udziałowcem spółki, która wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek. Spółka dokonuje transakcji z jednoosobową działalnością gospodarczą prowadzoną przez Janinę S. Janina S. składa OSW-RD, w którym nie wykazuje żadnych podmiotów, nie wykazuje także tej jednoosobowej działalności gospodarczej, ponieważ nie jest ona odrębnym od Janiny S. podmiotem.   Przykład 7: Stanisław K. oraz Anna J. posiadają po 50% udziałów spółki XYZ. Spółka ta wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia 2023 roku. Stanisław K. posiada udziały w innych podmiotach. Anna J. nie posiada udziałów w innych podmiotach. Stanisław K. składa OSW-RD, w którym nie wskazuje podmiot, w którym ma udziały na poziomie powyżej 5%, a także z którym spółka XYZ nie dokonuje transakcji. Anna J. składa OSW-RD, w którym nie wykazuje żadnych podmiotów. W trakcie roku 2023 jeden z podmiotów, w którym Stanisław K. posiada udziały na poziomie powyżej 5% dokonuje transakcji ze spółką XYZ. Stanisław K. jest zobowiązany do złożenia OSW-RD „aktualizującego” w ciągu 14 dni od dnia tej transakcji.   Pamiętaj! Udziałowiec jest zobowiązany do składania tego oświadczenia do końca pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego bycia w systemie spółki estońskiej.   Ważne informacje:

1. OSW-RD pozostaje w aktach spółki, nie jest nigdzie składane
2. W przypadku żądania organu podatkowego do jego przedłożenia, przedkładamy kopię tego oświadczenia
3. Jeśli udziałowiec nie złoży OSW-RD możemy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla spółki i dla tego udziałowca.

   

Ważne! Udziałowiec nie powinien bagatelizować kwestii OSW-RD, ponieważ osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek zgodnie z przepisami rozdziału 6b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, która wbrew obowiązkowi nie składa temu podatnikowi oświadczenia, o którym mowa w art. 28s ust. 1 tej ustawy, albo składa je po terminie lub podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

   

Korekta wstępna i dochód z przekształcenia

  Spółka, która wchodzi w ryczałt od dochodów spółek jest zobowiązana do złożenia informacji i przychodach i kosztach oraz dochodzie z przekształcenia, które wykazuje w CIT-KW, stanowiącym załącznik do CIT-8. CIT-KW składany jest razem z CIT-8 za rok poprzedzający rok wejścia w system.   Przykład 8: Spółka ABC wchodzi w system estońskiego CIT od 1 stycznia 2023 roku. Składając zeznanie CIT-8 za rok 2022 do końca marca 2023 zobowiązana będzie do załączenia CIT-KW.   Przykład 9: Spółka ABC ma rok podatkowy równy kalendarzowemu. Spółka postanawia, że wejdzie w system estońskiego CIT od 1 kwietnia 2023 roku. Spółka ABC będzie zatem zobowiązana do zamknięcia ksiąg rachunkowych na koniec marca 2023 roku, sporządzenia sprawozdania finansowego oraz CIT-8 za okres od 01.01.2023-31.03.2023. Składając zeznanie CIT-8 za rok okres 01.01.2023-31.03.2023 zobowiązana będzie do załączenia CIT-KW.   Co wykazuje się w informacji i przychodach i kosztach oraz dochodzie z przekształcenia?   W informacji wykazujemy:  

1. przychody w kwocie odpowiadającej: a) przychodom uwzględnionym, zgodnie z przepisami o rachunkowości, w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli dotychczas nie zostały zaliczone do przychodów podatkowych oraz b)kosztom zaliczonym do kosztów uzyskania przychodów w latach podatkowych poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli dotychczas nie zostały uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika zgodnie z przepisami o rachunkowości, oraz
2. koszty uzyskania przychodów  w kwocie odpowiadającej: a) przychodom zaliczonym do przychodów podatkowych w latach podatkowych poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli dotychczas nie zostały uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika zgodnie z przepisami o rachunkowości, oraz b) kosztom uwzględnionym, zgodnie z przepisami o rachunkowości, w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli dotychczas nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

    Przykład 10: Spółka ABC wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia 2023 roku. Spółka przed wejściem w system miała pożyczki od udziałowca, od którego naliczane były bilansowo odsetki i zaliczane w koszty bilansowe. Odsetki te nie były jednak spłacane, a zatem nie stanowiły kosztu uzyskania przychodu. Spółka po analizie zweryfikowała, iż poniosła koszty odsetek bilansowo jak niżej: Rok 2018: 1.5 mln PLN Rok 2019: 1.2 mln PLN Rok 2020: 1.1 mln PLN Rok 2021: 1.2 mln PLN Rok 2022: 1.3 mln PLN Suma: 6,3  mln PLN Spółka wykazuje w pozycji kosztów uzyskania przychodów, w podpozycji kosztom uwzględnionym, zgodnie z przepisami o rachunkowości, w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli dotychczas nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów kwotę: 6,3 mln PLN. Oznacza to, iż spółka po wejściu w system estoński już nie rozpozna tych odsetek jako koszt podatkowy. Pozycje wykazane w korekcie wstępnej w żaden sposób nie zostaną jej zwrócone.   Przykład 11: Spółka ABC wchodzi w system ryczałtu od dochodów spółek od 1 stycznia 2023 roku. Spółka przed wejściem w system nabyła środek trwały o wartości 10 000,00 PLN, który podatkowo zamortyzowała jednorazowo, natomiast bilansowo amortyzuje liniowo przez okres 3 lat. Przed wejściem w system dokonała amortyzacji bilansowej o wartości odpisów 833 PLN, a zatem po wejściu w system dokona jeszcze amortyzacji o wartości 9 167,00 PLN. Spółka wykazuje zatem w informacji o przychodach kwotę 9 167,00 PLN w pozycji przychody, podpozycji kosztom zaliczonym do kosztów uzyskania przychodów  w latach podatkowych poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jeżeli dotychczas nie zostały uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika zgodnie z przepisami o rachunkowości. Spółka nie zapłaci podatku od korekty wstępnej pod warunkiem, że pozostanie w systemie estońskim przez okres 4 lat podatkowych.   W przypadku z kolei dochodu z przekształcenia, spółka będzie zobowiązana do jego wykazania i zapłacenia podatku od tego w przypadku, kiedy powstała z przekształcenia i od razu weszła w system estońskiego CIT. Obowiązek zapłaty nie zaistnieje jednak również wtedy, kiedy po wejściu w system od razu nie pojawi się w nadwyżka wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień.   Przykład 12: Jednoosobowa działalność gospodarcza przekształciła się w spółę z o.o. z dniem 1 kwietnia 2022 roku i od 1 kwietnia 2022 roku wchodzi w system ryczałtu od dochodów. Spółka będzie zobowiązana do analizy, czy nie pojawi się u niej dochód z przekształcenia. Spółka w konsekwencji przekształcenia : przejmuje w/w środki trwałe o wartości rynkowej 1,5 mln zł zgodnie z wyceną przygotowaną na potrzeby przekształcenia przez rzeczoznawcę majątkowego, jednakże te środki trwałe w spółce przekształconej podlegają kontynuacji wyceny dla celów ustalania kosztów i wyniku finansowego, tj zapisie w księgach Y S.A. podlega: wartość początkowa: 1 mln zł, suma dokonanych już odpisów amortyzacyjnych 250 tys. zł, pozostało do amortyzacji 750 tys. zł. Tym samym dochód z przekształcenia nie wystąpi.  

Nowoczesna księgowość

  Od ponad 25 lat wdrażamy nowoczesne programy księgowe. Chcesz mieć pewność, że pracujesz z programem, który jest zawsze na bieżąco aktualizowany i zgodny z najnowszymi przepisami? Zapraszamy do kontaktu z nami. Nasi doradcy podczas bezpłatnej konsultacji przedstawią możliwości dla Twojej firmy. Jesteśmy Certyfikowanym Partnerem SaldeoSMART, enova365 i AMODIT.       Polski Ład wszedł w życie od 1 stycznia 2022 roku, ale w już w trakcie roku 2022 pojawiło się wiele zmian i modyfikacji, a część przepisów została zmieniona dopiero od 1 stycznia 2023 roku. Jak zatem będzie wyglądał podatek dochodowy od osób fizycznych w roku 2023?